απόχυση

Μέθοδος που γίνεται σε υγρό κατασταλαγμένο, δηλαδή που έχει αυθόρμητα διαχωριστεί από ένα στερεό με την επίδραση της βαρύτητας. Αν σε ένα υγρό βρίσκονται στερεά σωματίδια σε αισθητές ποσότητες σαν αιώρημα σε ηρεμία, πρώτα διαχωρίζονται τα βαρύτερα σωματίδια και πολύ αργότερα κατακάθονται τα ελαφρότερα. To φαινόμενο της καθίζησης τελειώνει όταν στην ανώτερη ζώνη εμφανίζεται ένα διάλυμα διαυγές και ταυτόχρονα μια ενδιάμεση ζώνη, στην οποία αιωρούνται ακόμα τα λεπτότερα και ελαφρύτερα στερεά σωματίδια που δεν πρόκειται να κατακαθίσουν, και τέλος όλο το ίζημα των στερεών ουσιών που κατακάθισαν στον πυθμένα. Τότε το υπερκείμενο διαυγές υγρό μπορεί να μεταγγιστεί ή vα αποχυθεί. Καταφεύγουμε στην τεχνική της α. όταν o διαχωρισμός στερεών από υγρά με διήθηση είναι αδύνατος ή πολύ αργός, όπως π.χ. στην περίπτωση οξειδίων μετάλλων που έχουν κατακαθίσει σε αλκαλικά διαλύματα. Οι συσκευές α. είναι απλά δοχεία μέτρησης με κατάλληλο σχήμα. Μπορεί να είναι συνεχούς και ασυνεχούς λειτουργίας. Στα τελευταία το διαυγές υγρό αναρροφάται από ένα σχετικό ύψος αρκετά επάνω από τον πυθμένα, όπου έχουν κατακαθίσει οι στερεές ουσίες, οι οποίες μπορεί να παραληφθούν από το κάτω μέρος του δοχείου. Στην α. συνεχούς λειτουργίας τα δοχεία έχουν μεγάλη διάμετρο σε σχέση με το ύψος τους και είναι εφοδιασμένα με αναδευτήρα (κεντρικός άξονας με μακρά πτερύγια), ο οποίος περιστρέφεται αργά. Σε αυτά το απλό διάλυμα περνά στο επάνω ή στο μεσαίο μέρος και τα γλοιώδη ιζήματα αποχετεύονται συνεχώς από τον πυθμένα, ενώ το διαυγές διάλυμα το παραλαμβάνει ένας αγωγός τοποθετημένος στο επάνω μέρος του τοιχώματος της συσκευής. H καθίζηση μπορεί να επιταχυνθεί με την προσθήκη κατάλληλων κροκιδοτικών ουσιών, από τις οποίες συχνότερα χρησιμοποιούνται ο θειικός σίδηρος και το θειικό αργίλιο. H α. μπορεί να γίνει ακόμα και όταν το υγρό βρίσκεται σε κίνηση με επιβράδυνση της ροής· στη φύση συναντάμε αυτό το είδος α. όταν το θολό νερό ενός ποταμού χύνεται σε μια λίμνη: ο ποταμός, όταν ελαττωθεί η ταχύτητα ροής του, αποθέτει στον πυθμένα όλες τις στερεές ουσίες που αιωρούνται και έτσι τα νερά του γίνονται διαυγή. Για να έχουμε μια α. σε μικρότερο χρονικό διάστημα μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη δύναμη της βαρύτητας με τη φυγόκεντρο δύναμη. Οι συσκευές που χρησιμοποιούνται γι’ αυτή τη διαδικασία είναι η φυγόκεντρος και η υπερφυγόκεντρος, που κατορθώνουν να διαχωρίσουν ακόμα και τα σωματίδια ενός κολλοειδούς διαλύματος. Η τεχνική της α. λέγεται και μετάγγιση.

* * *

η (Α ἀπόχυσις)

νεοελλ.

μέθοδος διαχωρισμού δύο υλικών διαφορετικού ειδικού βάρους που δεν αναμιγνύονται και από τα οποία το ένα τουλάχιστον είναι υγρό

μσν.

η λάμψη της νέας σελήνης

αρχ.

1. έκχυση υγρού

2. εμφάνιση των πρώτων σταχιών

3. ο κάλυκας του σταχιού.